Αετομάχος

Αετομάχος

 

                Στρουθιόμορφα πτηνά του γένους lanius της οικογένειας των λανιδών μήκους 15-35 εκ. Διαθέτουν πολύ ισχυρό ράμφος, γαμψά νύχια και κοντά φτερά. Το χρώμα τους είναι γκρίζο στο πάνω μέρος και λευκό στο κάτω. Τρέφονται με έντομα,  σαύρες, βατράχια και μικρότερα πουλιά.

                Πολλά από τα θηράματά τους τα αποθηκεύουν, περνώντας τα σαν σε σούβλα από τα αγκάθια των θάμνων.

                Θεωρούνται επίσης και ωδικά πτηνά, (ακούστε την φωνή του)  όμως τις περισσότερες φορές μιμούνται τις φωνές άλλων πουλιών.

                Το αρσενικό προτείνει διάφορες θέσεις όπου θα κατασκευαστεί η φωλιά, αλλά η τελική απόφαση ανήκει στο θηλυκό. Επιλέγονται θάμνοι ή χαμηλά δένδρα. Τα θηλυκά γεννούν την Άνοιξη  5-7 αυγά τα οποία επωάζουν και οι δυο γονείς. Για να υπερασπίσει τα μικρά του ο αετομάχος δε διστάζει να αναμετρηθεί με τα μεγάλα αρπακτικά πουλιά, ακόμη και με αετό εξ’ ου και το όνομά του.

                Πρόκειται για μεταναστευτικό είδος μεγάλων αποστάσεων. Διαχειμάζει στην Αφρικανική ήπειρο και την Άνοιξη μεταναστεύει στην Ευρώπη και στην Ασία για να αναπαραχθεί. Τα ταξίδια του αυτά τα πραγματοποιούν κατά την διάρκεια της νύχτας διότι την ημέρα την εκμεταλλεύονται για πρόσληψη τροφής και ξεκούραση.  Θα τα συναντήσουμε και  στην Ελλάδα.

                Ο κυριότερος κίνδυνος για τους αετομάχους, πλην των φυσικών του θηρευτών, είναι οι κακές καιρικές συνθήκες, ιδίως εκείνες που μπορούν να καθυστερήσουν το φώλιασμα στα βόρεια της αναπαραγωγικής επικράτειας. Ακόμη και μερικές ημέρες με βροχές και χαμηλές θερμοκρασίες, μπορεί να προκαλέσουν απώλειες, ιδίως στα γηραιότερα ενήλικα άτομα που δύσκολα αναπαράγονται. Επίσης η λαθροθηρία και άλλες ανθρωπογενείς αιτίες συνεισφέρουν αρκετά στις συνολικές απώλειες.

                Δεν μπορούμε να μην παραθέσουμε την κατανομή των αετομάχων ή αλλιώς κεφαλάδων που έκανε η “ελληνική ορνιθολογική εταιρεία”:

               

1) Αετομάχος Lanius collurio

Ο Αετομάχος είναι ένα μικρό σχετικά πουλί που έχει όμως την δυνατότητα να σκοτώνει μικρά τρωκτικά, ερπετά και μικρούς νεοσσούς. Στην Ελλάδα των συναντάμε από τον Απρίλιο μέχρι και τον Οκτώβριο, όταν έρχεται να φωλιάσει σε μεγάλο μέρος της Ηπειρωτικής Ελλάδας αλλά και σε πολλά νησιά σε υψόμετρο από 500 – 1500μ. Είναι πουλί που προτιμά ένα μωσαϊκό βιοτόπων με θαμνώνες και σκόρπια δέντρα και με ανοιχτές καλλιεργήσιμες αλλά και χέρσες εκτάσεις.

 

2) Σταχτοκεφαλάς Lanius minor

Ο Σταχτοκεφαλάς είναι και αυτός μεταναστευτικό είδος, που ένας μεγάλος αριθμός του φωλιάζει και στην Ελλάδα. Τον συναντάμε από το επίπεδο της θάλασσας μέχρι και τα 1000μ υψόμετρο, στο μεγαλύτερο μέρος της ηπειρωτικής Ελλάδας αλλά και στα νησιά Κέρκυρα, Λέσβο, Σαμοθράκη, Θάσο και Σάμο. Ως προς τον βιότοπο έχει σχεδόν τα ίδια γούστα με τον αετομάχο με λιγότερες προτιμήσεις στα δασικά και ημιδασικά οικοσυστήματα. Φωλιάζει σε ανοικτές εκτάσεις με καλλιέργειες σιτηρών, βοσκότοπους, βραχώδη λιβάδια, με σκόρπια θάμνους και δέντρα.

 

3) Διπλοκεφαλάς Lanius excubitor

Ο μεγαλύτερος σε μέγεθος κεφαλάς που μπορούμε να δούμε στην ελληνική ύπαιθρο. Ο Διπλοκεφαλάς σε αντίθεση με τους άλλους που έρχονται να γεννήσουν στα μέρη μας, αυτός έρχεται να ξεχειμωνιάσει. Τον συναντάμε κυρίως στην βόρεια Ελλάδα, σε καλλιεργούμενες εκτάσεις, βοσκοτόπια, και δασολίβαδα. Έχει καταγραφεί και νοτιότερα να ξεχειμωνιάζει (Σχοινιάς 2008)

 

4) Κοκκινοκεφαλάς Lanius senator

Ο ποιο κοινός και ποιο πολυπληθής κεφαλάς της ελληνικής υπαίθρου. Τον συναντάμε σχεδόν παντού στην ηπειρωτική και νησιώτική Ελλάδα από το ύψος της θάλασσας μέχρι και τα 1600μ. Τυπικό είδος των μεσογειακών ανοικτών εκτάσεων χαμηλού υψομέτρου με σκόρπια δέντρα και θάμνους, ελαιώνες, αμπελώνες και ανοιχτά αλσύλλια Χαλεπίου Πεύκης και δάση δρυός. Φωλιάζει σε θάμνους και μικρά δέντρα.

 

5) Παρδαλοκεφαλας Lanius nubicus

Ο κεφαλάς με την μικρότερη κατανομή στην Ελλάδα. Φωλιάζει στην Θράκη και σε μέρος της ανατολικής Μακεδονίας και στα νησιά Θάσο, Σαμοθράκη, Λήμνο, Χίο, Σάμο και ίσως και Κω. Ένας μικρός πληθυσμός υπάρχει στην νοτιοανατολική Θεσσαλία. Ο παρδαλοκεφαλάς είναι περισσότερο δασόβιος από τα άλλα είδη κεφαλάδων. Προτιμά περιοχές με μικρές ανοιχτές επιφάνειες με υψηλούς θαμνοφραχτες και πολλα δέντρα, σε ανοιχτά δάση, σε θαμνώνες και ελαιώνες με υψηλής μακία βλάστηση στα όρια τους.

 

6) Ξανθοκεφαλάς Lanius isabellinus

Ο Ξανθοκεφαλάς φωλιάζει από το Αφγανιστάν και το Ιραν στα δυτικά μέχρι τη Μογγολία (εκτός από τα ΒΔ) και την νότια και ανατολική Ρωσία και την βόρεια Κίνα. Διαχειμάζει από την Ινδία μέχρι την μέση Ανατολή και στην ανατολική Αφρική. Συνήθως παρατηρείται σε καλλιέργειες και θαμνώδεις περιοχές. Στην Ελλάδα έχει καταγραφεί 6 φορές (Επιτροπή Αξιολόγησης Ορνιθολογικών Παρατηρήσεων)

 

7) Διπλοκεφαλάς του Νότου Lanius meridionalis

Η φυλή L.m. meridionalis έχει κατανομή την νοτιοανατολική Ευρώπη (Ισπανία και Πορτογαλία) και την βόρεια Αφρική. Είναι μικρότερος και ποιο σκούρος από τον Διπλοκεφαλά (Lanius excubitor) και προτιμά τις ανοιχτές ξηρές περιοχές. Στην Ελλάδα έχει καταγραφεί 3 φορές (Επιτροπή Αξιολόγησης Ορνιθολογικών Παρατηρήσεων)

 

 

Βιβλιογραφία

1.       Εγκυκλοπαίδεια Δομή

2.       https://el.wikipedia.org/

3.       https://www.ornithologiki.gr/page_cn.php?tID=2718&aID=1121

4.       https://www.livepedia.gr/index.php/

© 2013 Όλα τα δικαιώματα κατοχυρωμένα

Φτιάξε δωρεάν ιστοσελίδαWebnode