Τιμπράντο

Αετός

Ημερόβιο αρπακτικό. Διαθέτει οξύτατη όραση και κυρτό γαμψό ράμφος. Χαρακτηριστικό είναι ότι τα πόδια του καλύπτονται από φτερά ως κάτω τα οποία καταλήγουν σε τέσσερα δάχτυλα, εκ των οποίων τα τρία βρίσκονται μπροστά και το ένα πίσω. Τα νύχια τους είναι αγκυστροειδή με τα οποία αρπάζουν τη λεία τους. Τα φτερά τους είναι μεγάλα και δυνατά κάτι που τους επιτρέπει να πετούν για πολλή ώρα δίχως να κουράζονται.

Οι αετοί κατά ζεύγη χτίζουν τη φωλιά τους σε απρόσιτους βράχους των ορεινών περιοχών.

Είδη αετών της ελληνικής πανίδας:

Γένος Aquila

Χρυσαετός (Aquila chrysaetos):

Ο Χρυσαετός είναι ημερόβιο αρπακτικό πτηνό, ένας από τους αετούς που απαντούν και στον ελλαδικό χώρο. Η επιστημονική ονομασία του είδους είναι Aquila chrysaetos και περιλαμβάνει 6 υποείδη.

Στην Ελλάδα απαντά κυρίως το υποείδος A. c. chrysaetos αλλά, εκτός από το συγκεκριμένο υποείδος που παραμένει στη χώρα καθ’όλη τη διάρκεια του έτους ως επιδημητικό, υπάρχουν και άτομα του υποείδους A. c. homeyeri που περνάνε από τον ελληνικό χώρο κατά τη μετανάστευσή τους προς ανατολάς, ιδιαίτερα στην Κρήτη.

Παρόλο που, ο χρυσαετός θεωρείται, γενικά, καθιστικό είδος, στην πραγματικότητα έχει την συμπεριφορά ενός μερικώς μεταναστευτικού πτηνού. Μολονότι είναι καλά προσαρμοσμένο σε ψυχρά κλίματα, ωστόσο, δεν μπορεί να αντιμετωπίσει εύκολα την μείωση των διαθέσιμων πηγών τροφής στα βόρεια τμήματα της κατανομής του.

Στην Φινλανδία, τα περισσότερα νεαρά άτομα καλύπτουν αποστάσεις μεταξύ 1.000 και 2.000 χιλιομέτρων προς νότο, ενώ οι ενήλικες τείνουν να παραμένουν σχετικά κοντά, κατά την διάρκεια του χειμώνα. Ωστόσο, οι πληθυσμοί που φωλιάζουν σε ψυχρότερα κλίματα, όπως στην Αλάσκα, την Σκανδιναβία και την Ρωσία, έχουν την τάση να μεταναστεύουν σε νοτιότερα σημεία λόγω της μείωσης των διαθεσίμων πηγών τροφής στα βόρεια. Ειδικά, οι χρυσαετοί που αναπαράγονται από την Χερσόνησο Κόλα μέχρι την Ρωσική Άπω Ανατολή, μεταναστεύουν νότια τον χειμώνα προς τις στέπες της Ρωσίας και Μογγολίας, και τις πεδιάδες της Β. Κίνας.

Μέσα βιομετρικά στοιχεία

· Μήκος σώματος: (66-) 79 έως 87 (-102) εκατοστά.

· Άνοιγμα πτερύγων: (180-) 188 έως 234 (-254) εκατοστά.

· Μήκος χορδής πτέρυγας: 52 έως 72 εκατοστά

· Μήκος ουράς: 26,5 έως 38 εκατοστά

· Μήκος ταρσού: 9,4 έως 12,2 εκατοστά

· Μήκος μεγάλου δακτύλου: 4,5 έως 6,34 εκατοστά

· Μήκος ράμφους: 6 εκατοστά

· Μήκος μέσης ραχιαίας γραμμής ράμφους: 3,6 έως 5,0 εκατοστά

· Βάρος: Αρσενικό 3,6 κιλά, θηλυκό 5,1 κιλά, κατά μέσον όρ

Οι χρυσαετοί , δεν έχουν ιδιαίτερες προτιμήσεις για ορισμένα θηράματα, και ως γνήσιοι «οπορτουνιστές», επιτίθενται σε -σχεδόν- κάθε μικρό έως μεσαίου μεγέθους ζώο που μπορεί να συναντήσουν. Σε εξαιρετικές περιπτώσεις, έχουν αναφερθεί θηράματα βάρους 30 κιλών ή ακόμη περισσότερο, όπως ενήλικα ζαρκάδια. Κάποιες φορές, ο χρυσαετός, για να μη ξοδεύει άσκοπα ενέργεια, χρησιμοποιεί για τα μεγάλα θηλαστικά την τεχνική της κατακρήμνισης από ορθοπλαγιές για να θανατώσει το θήραμα. Σε πλήρη κάθετη εφόρμηση (stoop) προς το θήραμα, μπορεί να πετύχει ταχύτητες 240-320 χιλιόμετρα/ώρα, που θεωρούνται εξαιρετικά μεγάλες για πτηνό αυτού του μεγέθους. Μόνο κάποια γεράκια επιτυγχάνουν τέτοιες ή μεγαλύτερες ταχύτητες αλλά είναι πολύ πιο μικρά και ευέλικτα. Μάλιστα, κάποιοι ερευνητές θεωρούν ότι, ο χρυσαετός είναι ίσος ή ενδεχομένως, ακόμη και ανώτερος στην τεχνική της κάθετης εφόρμησης από τον πετρίτη, το ταχύτερο πτηνό στην υφήλιο, ακριβώς λόγω αυτής της διαφοράς στα μεγέθη και την ευελιξία μεταξύ των δύο αρπακτικών. Το γεγονός αυτό τοποθετεί τον χρυσαετό ως ένα από τα δύο ταχύτερα κινούμενα πτηνά στην υφήλιο. Ενώ πολλά ιερακόμορφα είναι γνωστά για την δυνατή φωνή τους, ο χρυσαετός εμφανίζει ιδιαίτερη τάση να παραμένει σιωπηλός, ακόμη και στην αναπαραγωγική περίοδο. Μερική φώνηση, ωστόσο, έχει καταγραφεί που, συνήθως, επικεντρώνεται κατά την ωοτοκία. Σε σχέση με το μέγεθός του, ο χρυσαετός έχει αδύναμη, αλλά διαπεραστική φωνή, που έχει περιγραφεί περιπαικτικά σαν του «κουταβιού». Λόγω της χρονικής διαφοράς έναρξης της επώασης, οι νεοσσοί διαφέρουν σε μέγεθος και ο δεύτερος, συνήθως, πεθαίνει. Αυτό, συμβαίνει διότι ο πρωτότοκος είναι μεγαλύτερος και προλαβαίνει να αρπάζει πρώτος την τροφή που φέρνει ο γονέας, με αποτέλεσμα ο δεύτερος να υποσιτίζεται. Ωστόσο, είναι συνηθέστερο, ο πρωτότοκος να εκμεταλλεύεται αυτή την διαφορά μεγέθους και να επιφέρει διαρκή και καίρια χτυπήματα στον δευτερότοκο, με αποτέλεσμα να τον θανατώνει. Το φαινόμενο αυτό («αδελφοκτονία») της ηθολογίας των χρυσαετών, έχει -πολύ εύστοχα- κατονομαστεί ως καϊνισμός.

Ο χρυσαετός μπορεί να ζήσει έως και 20 χρόνια σε ιδανικές συνθήκες. Στους χρυσαετούς, οι πηγές για θνησιμότητα από φυσικούς θηρευτές είναι σπάνια. Οι περισσότεροι θάνατοι πιθανώς συμβαίνουν από τα νύχια άλλων χρυσαετών.

Στεπαετός (Aquila nipalensis): Ο Στεπαετός είναι αρπακτικό ημερόβιο πτηνό, ένας από τους αετούς που απαντούν και στον ελλαδικό χώρο. Η επιστημονική του ονομασία είναι Aquila nipalensis και περιλαμβάνει 2 υποείδη. Στην Ελλάδα απαντά το υποείδος A. n. Orientalis. Πρόκειται για αυστηρά μεταναστευτικό είδος. Για την Ελλάδα, ο στεπαετός αποτελεί περαστικός κατά τις περιόδους Μάρτιο-Απρίλιο και Οκτώβριο-Νοέμβριο, σπάνια τον χειμώνα, κυρίως στη ΒΑ. χώρα, μπορεί όμως να εμφανιστεί οπουδήποτε. Ελάχιστα άτομα ξεχειμωνιάζουν στην ανατολική Μακεδονία και τη Θράκη ή απλώς περνάνε κατά τις μεταναστεύσεις τους προς και από την Αφρική. Αρκετοί θεωρούν ότι οι Στεπαετοί που εμφανίζονται στην Ελλάδα και την Ευρώπη και προέρχονται κυρίως από την περιοχή κοντά στην Κασπία Θάλασσα, ανήκουν σε διαφορετικό είδος (Aquila nipalensis) από αυτό που αναπαράγεται στην Αφρική (Aquila rapax).

Το μήκος του κυμαίνεται από 62-81 εκατοστά. Το άνοιγμα των φτερών του φτάνει έως και το 1,90μ. Το βάρος τους μπορεί να φτάσει έως και τα 4,9 κιλά, αλλά συνήθως δεν υπερβαίνουν τα 3,5.

Όπως και οι περισσότεροι αετοί τρέφεται συνήθως με μικρούς λαγούς, πτηνά, ποντίκια και άλλα μικρού μεγέθους θηλαστικά. Τρέφεται επίσης και με ψοφίμια ή σκουπίδια.

Σπάνια...ξεκολλάει από το έδαφος! Αετός με ιδιαίτερα εδαφόβιες συνήθειες, προτιμά να περπατά ή να στέκεται πάνω στη γη, όπου διαλέγει άλλωστε για να φτιάξει και τη φωλιά του. Εξάλλου, συνήθως πετάει πολύ χαμηλά και για την αναζήτηση της τροφής του , λίγο πάνω από το έδαφος, με τις φτερούγες του να σχηματίζουν ένα ανοιχτό V, περίπου σε ευθεία γραμμή. Συνήθως, αυτό το είδος πετά ψηλά πάνω από το θήραμά του, πριν κάνει μια απότομη βουτιά μέχρι 186 μιλίων/ώρα προς το θήραμα. Τα ισχυρά πόδια και νύχια χρησιμοποιούνται για να πιάσει το θήραμα και να τους σκοτώσει, είτε γαντζώνοντάς τα με το ισχυρό ράμφος τους και αν είναι μικρά, καταπίνοντάς τα ολόκληρα.

Την περίοδο της αναπαραγωγής το θηλυκό γεννά από 1-3 αυγά.

Ο στεπαετός είναι εξαιρετικά μακρόβιο πτηνό, φθάνοντας μέχρι και 41 χρόνια σε καθεστώς αιχμαλωσίας.

Σπιζαετός (Aquila fasciata) Ο Σπιζαετός (Hieraaetus fasciatus) είναι ένας αετός μεσαίου μεγέθους (65-72 εκ.), με άνοιγμα φτερών 150-180 εκ., και βάρος μέχρι και 2,5 κιλά που στην Ευρώπη περιορίζεται στις Μεσογειακές περιοχές. Η παγκόσμια εξάπλωσή του, εκτείνεται από την ΒΔ Αφρική και την Ιβηρική χερσόνησο, ανατολικά στη Β. Ινδοκίνα και στη Ν. Κίνα.

Μορφολογικά στα ενήλικα άτομα το χρώμα ραχιαία είναι σκούρο γκρίζο με ένα υπόλευκο «μπάλωμα» στην πλάτη μεταξύ των φτερών, ενώ κοιλιακά το σώμα και το πρόσθιο τμήμα της βάσης των φτερών είναι λευκό/υπόλευκο με λεπτές σκούρες ρίγες, ενώ τα φτερά και η ουρά είναι γκρίζα/καστανά με μια σκουρότερη λωρίδα στο μέσο των φτερών.

Ο Σπιζαετός συχνάζει κυρίως σε ξηρές, ορεινές περιοχές με βράχια και χαμηλή δασική κάλυψη, αλλά εκτός αναπαραγωγικής περιόδου μπορεί να βρεθεί ακόμη και σε υγροτόπους. Στη Νοτιοανατολική Ασία εγκαθίσταται σε ακόμη πιο υγρές δασικές περιοχές, ενώ στην Αφρική προτιμά τη σαβάνα.

Στην Ελλάδα προτιμάει περιοχές που βρίθουν αειθαλών θάμνων. Γενικά, είναι δύσκολο να καθοριστεί με ακρίβεια ο οικότοπός του.

Ο Σπιζαετός είναι ένα μεσαίου μεγέθους αρπακτικό, ισχυρό και πολύ ευέλικτο κατά την πτήση του δίνει περισσότερο την εντύπωση ενός υπερμεγέθους γερακιού, παρά αετού. Αυτό οφείλεται στην εξαιρετική του ευελιξία, γεγονός που τον καθιστά έναν εξαιρετικό αλλά διακριτικό κυνηγό, γι’ αυτό και δύσκολα παρατηρείται στο πεδίο, παρόλο που βρίσκεται πολλές ώρες στον αέρα.

Το κυνήγι γίνεται συνήθως κατά ζεύγη και τις περισσότερες φορές κοντά ή πάνω στο έδαφος, παρόλο που έχει την ικανότητα να «κτυπήσει» στον αέρα. Συνήθως, θηρεύει εποπτεύοντας από τη θέση κουρνιάσματος, κυνηγώντας το θήραμα από πίσω, ανάμεσα σε δέντρα και θάμνους . Μία άλλη μέθοδος είναι η εφόρμηση από ψηλά, που εφαρμόζεται συνήθως, όταν κυνηγάει κοντά σε ορθοπλαγιές. Η διατροφή του Σπιζαετού ποικίλλει, αναλόγως με τον οικότοπο και την εποχή. Γενικά τρέφεται με σπονδυλόζωα, μετρίου μεγέθους, από ερπετά μέχρι πτηνά και θηλαστικά. Κανονικά, το κύριο μέρος της διατροφής του απαρτίζεται από πουλιά κάθε είδους, όπως πέρδικες, περιστέρια, κουρούνες, αλλά και μεγάλου μεγέθους μέχρι χήνες και πελαργούς. Από τα θηλαστικά, προτιμάει τα τρωκτικά και τα λαγόμορφα, ενώ από τα ερπετά, τις σαύρες.

Αναπαραγωγικά ο Σπιζαετός φωλιάζει σε απόκρημνα βράχια και σπανίως σε δέντρα. Το κάθε ζευγάρι φτιάχνει αρκετές φωλιές (1-6), η μια κοντά στην άλλη (ακόμα και στον ίδιο βράχο) που τις χρησιμοποιεί διαδοχικά. Με τα χρόνια οι φωλιές γίνονται τεράστιες σε μέγεθος ως 1,80 μ. σε ύψος και 2 μ. σε διάμετρο. Τα αναπαραγόμενα πουλιά παραμένουν όλο τον χρόνο κοντά στη επικράτεια τους, ενώ τα νεαρά και τα ανήλικα, τουλάχιστον στην ΝΔ Ευρώπη, διασπείρονται σε χαμηλού υψομέτρου περιοχές με μεγάλη πυκνότητα τροφής, όπου συνήθως δεν υπάρχουν ενήλικα άτομα.

Οι βασικότερες απειλές που αντιμετωπίζει ο Σπιζαετός με αποτέλεσμα τη συρρίκνωση του πληθυσμού και της κατανομής του, είναι η λαθροθηρία, η πρόσκρουση σε ηλεκτροφόρα σύρματα των νεαρών και ανήλικων Σπιζαετών, η εξάπλωση της ανθρώπινης παρουσίας καθώς και η μείωση της τροφής του.

Ο πληθυσμός του Σπιζαετού στην Ελλάδα, σύμφωνα με στοιχεία της Ορνιθολογικής από την αναθεώρηση των ΣΠΠΕ, υπολογίζεται σε 85-105 ζευγάρια. Πάνω από το 50% ζεί στα νησιά και την Κρήτη (γεγονός που αποτελεί μια ιδιαιτερότητα της Ελλάδας σε σχέση με την Δ. Ευρώπη), ενώ τα υπόλοιπα κατανέμονται στο μεγαλύτερο τμήμα της ηπειρωτικής χώρας και συγκεκριμένα στη παράκτια μεσογειακή ζώνη.

Γένος Clanga

Στικταετός (Clanga clanga) Ο Στικταετός είναι ημερόβιο αρπακτικό πτηνό, ένας από τους αετούς που απαντούν και στον ελλαδικό χώρο. Οι βιότοποι στους οποίους ζει πρέπει απαραιτήτως να διαθέτουν νερό. Συνήθως, οι στικταετοί κινούνται μέχρι τα 300 μέτρα, αλλά στις ασιατικές περιοχές μπορεί να κυνηγάνε μέχρι τα 1700 μέτρα, ενώ έχουν παρατηρηθεί κατά τη μετανάστευση και μέχρι τα 3840 μέτρα. Στην Ελλάδα, ο στικταετός διαχειμάζει αποκλειστικά σε παράκτιους ή ηπειρωτικούς υγροτόπους με αφθονία τροφής και συστάδες δένδρων ή δάση, απαραίτητα για να κουρνιάζει. Ειδικά στην περιοχή του Έβρου, οι στικταετοί κουρνιάζουν σε πεύκα, περίπου 40 χιλιόμετρα μακριά από τις θέσεις αναζήτησης τροφής. Ο στικταετός είναι μεσαίου μεγέθους αετός που χαρακτηρίζεται από σχετική δυσαρμονία στις αναλογίες του, με την κοντή, στρογγυλεμένη ουρά που διαθέτει. Σε γενικές γραμμές είναι παρόμοιος στην εμφάνιση με τον κοντινό συγγενή του κραυγαετό, με τον οποίο μάλιστα, μοιράζεται μέρος της επικράτειάς του. Η διαφορά του με τον κραυγαετό λεγγυται στο ότι ο κραυγαετός έχει πιο ανοιχτόχρωμο κεφάλι και καλυπτήρια, αλλά οι ομοιότητα με τον στικταετό, συχνά οδηγεί σε λανθασμένη αναγνώρισή τους, με αποτέλεσμα να υπάρχουν σφάλματα στην καταγραφή των πληθυσμών τους.

Στην Ελλάδα, ο στικταετός τρέφεται κυρίως με βατράχια, μικρά θηλαστικά, πουλιά τραυματισμένα από κυνηγούς ή νεκρά, πιο σπάνια με μεγάλα έντομα και άλλα σπονδυλόζωα, καθώς και θνησιμαία.

Αναπαραγωγή: Ο στικταετός καταφθάνει στις περιοχές αναπαραγωγής στα μέσα της άνοιξης, περίπου, και η αναζήτηση ταιριού αρχίζει αμέσως. Η φωλιά που κατασκευάζεται με ξερόκλαδα, πάνω σε φυλλοβόλα δέντρα -σπάνια σε κωνοφόρα- συνήθως στα δασοόρια, έχει διάμετρο μεταξύ 70 και 110 εκατοστών και βάθος 1 μέτρο, ^[είναι δηλαδή σχετικά μικρή για το μέγεθος του πτηνού. Ωστόσο, οι φωλιές χρησιμοποιούνται, συχνά, περισσότερο από μία φορά οπότε μπορεί να φθάσουν σε ύψη έως 150 εκατοστά με την συνεχή προσθήκη υλικών. Συνήθως τις κατασκευάζουν οι ίδιοι οι γονείς, αλλά μπορεί να χρησιμοποιήσουν και τις φωλιές άλλων πουλιών, όπως πελαργών ή γερακιών.

Γεννά 1-2 αυγά, τα οποία κλωσά 42-45 ημέρες. Οι νεοσσοί πετούν θα πετάξουν μετά από 60-65 ημέρες.

Κραυγαετός: (Clanga pomarina) πως θα τον αναγνωρίσουμε: Είναι από τα μικρότερα μέλη του γένους Aquila. Φθάνουν σε μήκος σώματος από 55 έως 67 εκατοστά και άνοιγμα φτερών 1,46 έως 1,68 μ. Σεξουαλικός διμορφισμός υπάρχει στο μέγεθος και στο βάρος, τα αρσενικά φθάνουν κατά μέσο όρο περίπου 85% του μεγέθους των θηλυκών. Τα αρσενικά ζυγίζουν 1,0 kg έως 1,4 και έχουν άνοιγμα φτερών 446-478 χιλιοστά, ενώ στα θηλυκά το βάρος κυμαίνεται από 1,3 kg έως 2,2 και άνοιγμα φτερών 493-508 χιλιοστά. Όπως σε όλα τα είδη του γένους Aquila τα φτερά στα ποδιών φτάνουν μέχρι τις άκρες των δαχτύλων. Η ουρά είναι στρόγγυλη στα εξωτερικά άκρα.
Το σύνολο του κορμού, κεφάλι και πάνω μέρος έχουν ελαφρώς ανοιχτότερο καφέ χρωματισμό. Η ίριδα έχει πορτοκαλί-κίτρινο χρώμα, τα δάχτυλα των ποδιών έχουν μια κίτρινη απόχρωση. Η βάση του ράμφους είναι γκρί και το υπόλοιπο μαύρο μέχρι την άκρη. Τα νεαρά άτομα έχουν στα φτερά τους δύο σειρές άσπρες κηλίδες.

Συναντάται στη βορειοανατολική Ελλάδα στο δάσος της Δαδιάς και ζεί σχεδόν αποκλειστικά σε ξηρά δάση από πεύκα σε υψόμετρο μεταξύ 100 και 300 μ., αποφεύγει τα δάση φυλλοβόλων δένδρων.

Η ελληνική, λαϊκή ονομασία του πτηνού αναφέρεται στη χαρακτηριστική οξεία φωνή του, που συμπεριλαμβάνει μικρές κραυγές σαν «γαβγίσματα», πράγμα που συμβαίνει, ωστόσο, και στον στικταετό.

Γένος Circaetus

· Φιδαετός (Circaetus gallicus) : Έχει ύψος 63-70 εκ. , τρέφεται κυρίως με ερπετά και φωλιάζει σε δέντρα. Το άνοιγμα των φτερών του είναι περίπου 1.80μ. Έχει στρογγυλεμένο κεφάλι σαν της κουκουβάγιας μικρό ράμφος, μεγάλα πορτοκαλοκίτρινα μάτια και κοντά δάχτυλα που το βοηθάνε στην σύλληψη των ερπετών . Πρόκειται για μεταναστευτικό είδος που ξεχειμωνιάζει στην Αφρική. Έρχεται στην περιοχή μας κατά τα τέλη Μαρτίου - αρχές Απριλίου και φεύγει μετά την ολοκλήρωση της αναπαραγωγής του , κατά τον Σεπτέμβριο . Φωλιάζει σε ψηλά δέντρα αλλά και σε ψηλούς θάμνους εφόσον δεν υπάρχει ανθρώπινή ενόχληση . Τρέφεται κυρίως με φίδια αλλά και με σαύρες που βρίσκει σε εκτάσεις με αραιή δεντρώδη ή θαμνώδη βλάστηση. Ο φιδαετός δεν έχει ανοσία στο δηλητήριο των φιδιών αλλά προστατεύεται από τις χοντρές φολίδες ( λέπια ) που διαθέτει στα πόδια του . Γεννά κάθε χρόνο ένα αυγό.

Γένος Haliaeetus

Θαλασσαετός (Haliaeetus albicilla)

Είναι ένας από τους πιο εντυπωσιακούς αετούς της Ελλάδας με άνοιγμα φτερών 190 – 240 εκ. και χαρακτηριστική λευκή ουρά στα ενήλικα πουλιά. Ο θαλασσαετός είναι ο μεγαλύτερος ευρωπαϊκός αετός μεγαλύτερος και βαρύτερος από τον χρυσαετό. Μόνον ο ασιατικός θαλασσαετός του Στέλερ, είναι μεγαλύτερος και ογκωδέστερος από αυτόν.

Τον χειμώνα στους μεγάλους υγροτόπους της Βόρειας Ελλάδας και κυρίως στο δέλτα του Έβρου συγκεντρώνονται αρκετοί νεαροί θαλασσαετοί που έρχονται από βορειότερα για να περάσουν το χειμώνα.

Τα ζευγάρια θαλασσαετών που φωλιάζουν στη χώρα μας δεν ξεπερνούν τα 6 και βρίσκονται όλα στη βόρεια και βορειοανατολική Ελλάδα.

Ο θαλασσαετός τρέφεται με ψάρια, θηλαστικά, υδρόβια πουλιά αλλά και ψοφίμια. Οι φωλιές των θαλασσαετών είναι πάντα σε δέντρα, σε παρόχθια δάση ή σε λοφώδεις περιοχές. Ο θαλασσαετός θεωρείται, γενικά, ένας «βαρύς» κυνηγός, σχετικά «άτσαλος» που προτιμάει να περιμένει για τη λεία του, παρά να επιτίθεται. Αυτό, όμως, είναι η μισή αλήθεια διότι, όταν υπάρξει ανάγκη μετατρέπεται σε έναν επιθετικό αετό που στρέφεται σε διαφόρων ειδών θηράματα.

Ενήλικος θαλασσαετός σε πτήση (ραχιαία όψη)

Οι κυνηγετικές μέθοδοι του θαλασαετού είναι πολύ διαφορετικές. Στις περισσότερες περιπτώσεις χρησιμοποιεί κάποια χαμηλή θέση κοντά στην επιφάνεια του νερού, από όπου περιμένει ακόμη και ώρες για μια ευκαιρία. Ο ευκολότερος τρόπος είναι να συλλαμβάνει τα μισοπεθαμένα ή νεκρά ψάρια από την επιφάνεια του νερού. Όμως, και τα ζωντανά ψάρια συλλαμβάνονται με χαμηλές πτήσεις πάνω από το νερό, μέχρι 30 εκατοστά βάθος, ενώ εκείνα που ζυγίζουν περισσότερο από 2 κιλά, μεταφέρονται στην ακτή όπου και σταθεροποιούνται με τους γαμψώνυχες μέχρι να εξαντληθούν.

Η αναπαραγωγική περίοδος ξεκινά πολύ νωρίς και ήδη από τα μέσα Φεβρουαρίου κλωσάει αυγά.

Όπως όλα τα μεγάλα αρπακτικά είναι είδος που υπερασπίζεται την επικράτεια του. Πριν ξεκινήσει η φωλεοποίηση το ζευγάρι κάνει γαμήλιες πτήσεις που περιλαμβάνουν μεγάλους κύκλους ψηλά στον ουρανό, απότομες βουτιές του πάνω πουλιού προς τα κάτω, άγγιγμα των ποδιών, καθώς κι έντονα καλέσματα κοντά στη φωλιά.

Η μέση διάρκεια ζωής του θαλασσαετού είναι 21 χρόνια

Γένος Pernis

· Σφηκιάρης (Pernis apivorus)

Σφηκιάρης (Pernis apivorus).
Μεσαίου μεγέθους αρπακτικό που προτιμά δάση φυλλοβόλων με μεγάλα διάκενα. Μοιάζει με τη γερακίνα, από την οποία διακρίνεται από τη μακρύτερη ουρά και από το γκρίζο ράμφος. Τρέφεται με έντομα (κυρίως σφήκες και μέλισσες) και λιγότερο με μικρά πτηνά, τρωκτικά και αυγά. Καλοκαιρινός επισκέπτης στην Ευρώπη ο Σφηκιάρης συναντάται σε όλες τις χώρες.
Ο πληθυσμός του εκτιμάται σε 110.000-160.000 ζευγάρια και θεωρείται πως αποτελεί και το 75% του παγκόσμιου πληθυσμού (BirdLife International 2004). Στην Ελλάδα το είδος παρουσιάζει ευρεία κατανομή αν και τα περισσότερα ζευγάρια ενδημούν σε Στερεά Ελλάδα, Μακεδονία και Θράκη. Ο συνολικός αριθμός ζευγαριών του είδους στην χώρα μας υπολογίζεται σε 1.000-2.000.
Τυπικό δασόβιο είδος ο Σφηκιάρης απαντάται τόσο σε ώριμα δάση όσο και σε νεαρές
συστάδες με ξέφωτα ή καλλιέργειες. Τρέφεται με έντομα αλλά και μικρόπουλα.
Φωλιάζει σε δέντρα την περίοδο Απρίλιο - Μάιο όπου γεννά 2 αυγά τα οποία επωάζει για 30-37 ημέρες. Τα νεαρά πτερώνονται μετά από 45 ημέρες ενώ η περίοδος της επιστροφής στις περιοχές διαχείμασης ξεκινά στην από τα μέσα Αυγούστου μέχρι τα μέσα Οκτώβρη.

Πως θα τον αναγνωρίσουμε: Το σώμα του είναι λεπτό και τα πόδια αδύνατα. Το κεφάλι είναι πολύ μικρό, ενώ ο λαιμός είναι μακρύς. Η ουρά έχει μια ακραία ράβδωση σκούρου χρώματος.

Πιθανές απειλές. Η καταστροφή των ανοικτών δρυοδασών και γενικά η μείωση των ανοικτών λιβαδιών περιορίζει σταδιακά τις περιοχές διατροφής του είδους.

Γένος Pandion

Ψαραετός (Pandion haliaetus)

Είναι από τα σπανιότερα είδη αετών στην Ευρώπη που τρέφεται αποκλειστικά με ψάρια. Έχουν απομείνει 5.000 άτομα.
Κάθε χειμώνα έχουμε την τύχη να μας επισκέπτονται και να ξεχειμωνιάζουν 2-3 Ψαραετοί. Η λιμνοθάλασσα της Γιάλοβας είναι ίσως το μοναδικό μέρος στην Ελλάδα όπου ξεχειμωνιάζουν Ψαραετοί, οι υπόλοιποι μεταναστεύουν στην Αφρική.
Ανήκει στην τάξη ιερακόμορφα.

Πρόκειται για ένα μονογαμικό είδος, σε σπάνιες περιπτώσεις, όταν υπάρχουν πολλές φωλιές σε μικρή απόσταση, μπορεί να παρατηρηθούν φαινόμενα πολυγαμίας.

Πως θα τον αναγνωρίσουμε: Διακρίνεται από τους υπόλοιπους αετούς από το ότι δεν έχει το κεφάλι του τελείως άσπρο. Το μήκος του είναι 60 εκ.με άνοιγμα φτερών 1.60 μέτρα.
Το χρώμα του είναι καφέ επάνω και άσπρο κάτω. Τα δάκτυλα των ποδιών παρουσιάζουν την ιδιομορφία να στρέφονται ανά δύο προς αντίθετες κατευθύνσεις και να έχουν στο κάτω μέρος μυτερά λέπια, ώστε να πιάνει εύκολα τα ψάρια.
Εντοπίζει τα ψάρια από ψηλά και βουτάει με θεαματική ταχύτητα στο νερό για να τα πιάσει.

Ο Θαλασσαετός του Στέλερ: είναι ημερόβιο αρπακτικό πτηνό της οικογενείας των Αετιδών, ένας από τους μεγαλύτερους αετούς στην υφήλιο. Μπορεί να φτάσει σε βάρος ακόμη και τα εννιά κιλά. Απαντά αποκλειστικά στην ασιατική ήπειρο

Ο θαλασσαετός του Στέλερ είναι πλήρως μεταναστευτικό πτηνό, το οποίο αναπαράγεται στην ΒΑ. Ρωσία, στις ψυχρές, παράκτιες περιοχές στην χερσόνησο Καμτσάτκα, γύρω από την Θάλασσα Οχότσκ, στις περιοχές του κάτω ρου του ποταμού Αμούρ, στην Β. Σαχαλίνη και τα νησιά Σαντάρ.

Η πλειονότητα των πληθυσμών μεταναστεύει κατά την διάρκεια του χειμώνα νοτιότερα στην παράκτια Σιβηρία, στις Ν. Κουρίλες και την νήσο Χοκάιντο της Ιαπωνίας. Ο θαλασσαετός του Στέλερ έχει σκούρο καφέ έως μαύρο χρώμα στο μεγαλύτερο μέρος του σώματός του, που έρχεται σε μεγάλη αντίθεση με τα λευκά ελάσσονα και μεσαία καλυπτήρια φτερά της άνω επιφανείας των πτερύγων. Η σφηνοειδούς σχήματος, λευκή ουρά είναι σχετικά μακρύτερη από εκείνη των (κοινών) θαλασσαετών. Φαίνεται ότι, αυτό το δίχρωμο μοτίβο στο πτέρωμα των ενηλίκων διαδραματίζει κάποιον ρόλο στην κοινωνική ιεραρχία ανάμεσα στα άτομα του είδους κατά την διάρκεια της μη-αναπαραγωγικής περιόδου, αν και αυτό δεν έχει μελετηθεί εκτενώς. Η ίριδα, το ράμφος και τα πόδια των ενηλίκων έχουν κίτρινο χρώμα. Ίσως το πιο αξιοσημείωτο φυσικό χαρακτηριστικό του θαλασσαετού του Στέλερ, εκτός από το μέγεθός του, είναι το κεφάλι και το εξαιρετικά μεγάλο ράμφος του. Μάλιστα, το ράμφος του είναι ίσως το μεγαλύτερο από κάθε άλλον αρτίγονο αετό, ξεπερνώντας ακόμη και εκείνο του αετού των Φιλιππίνων, μόλις μικρότερο από εκείνο των γυπών του Παλαιού Κόσμου.

O θαλασσαετός του Στέλερ είναι ο βαρύτερος αετός στην υφήλιο, το μεγαλύτερο σε μέγεθος είδος από τους αετούς του γένους Haliaeetus και από τα μεγαλύτερα αρπακτικά πτηνά, γενικότερα.

Ο θαλασσαετός του Στέλερ τρέφεται, σχεδόν αποκλειστικά, με ψάρια.

Γεννούν συνήθως Απρίλιο με Μάιο, από 1-3 λευκοπράσινα αβγά, διαστάσεων 78-85 Χ 57,5-64,5 χιλιοστών και βάρους 160 γραμμαρίων, είναι δηλαδή λίγο βαρύτερα από τα αβγά της άρπυιας. Η επώαση διαρκεί 39-45 ημέρες, περίπου. Οι νεοσσοί είναι ισχυρά φωλεόφιλοι και χρήζουν της άμεσης προστασίας των γονέων. Συνήθως, μόνον ο ένας (1) νεοσσός επιβιώνει μέχρι την ενηλικίωση, αν και σε ορισμένες περιπτώσεις μέχρι και τρεις θα πτερωθούν με επιτυχία. Το πτέρωμα των ενηλίκων αποκτάται σε ηλικία τεσσάρων ετών, αλλά η σεξουαλική ωριμότητα επιτυγχάνεται, κατά κανόνα, μετά από 1-2 χρόνια

Βιβλιογραφία

1. Εγκυκλοπαίδεια Δομή

2. https://www.ornithologiki.gr/page

3. https://el.wikipedia.org/

4. «Όλα τα πουλιά της Ελλάδας»

με την επιστημονική επιμέλεια της Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρίας.

Έκδοση της εφημερίδας «Ελεύθερος Τύπος».

Αθήνα, 1996

5. Σπιζαετός ο αετός της Μεσογείου, του Στρατή Μπουρδάκη

6. https://www.fdparnonas.gr/theanimalof-the-week_hieraaetus-fasciatus/

7. https://e-fox.gr/index.php/perivallon/prostateuomena-eidh/dendrovia-edafovia/item/192-aquila-clanga

8. https://www.hellenicaworld.com/Science/Biology/gr/Kravgaetos.html